W poniższej analizie zbadamy obecny stan sektora zielnych gazów wśród gigantów energetycznych na całym świecie, nie tylko w Europie. Przeanalizujemy także ich plany inwestycyjne. Warto również zwrócić uwagę jak prezentuje się na światowym rynku biogazowym Orlen.
Niedawne inwestycje BP, Shell i Orlenu w zielone gazy podkreślają znaczenie gazów niskoemisyjnych. Chociaż nie zdobyły takiej uwagi jak energia wiatrowa, spodziewa się, że biogaz i biometan odegrają kluczową rolę w transformacji energetycznej. Według raportu BP z 2023 roku, przewiduje się znaczny wzrost produkcji biometanu do 2050 r., w najlepszym scenariuszu do 170 mld m3, a w najgorszym do 100 mld m3..
Wysiłki Unii Europejskiej w zakresie produkcji gazów odnawialnych otrzymały impuls z powodu planów zmniejszenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych. W ramach inicjatywy REPowerEU UE ma zamiar osiągnąć roczną produkcję 35 mld m3 biometanu do 2030 roku. To niemal dwukrotność produkcji z deklarowanych 18,4 mld m3 w 2021 roku. Jak wskazuje Europejskie Stowarzyszenie Biogazu obecnie produkcja gazu odnawialnego w Europie koncentruje się głównie w Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Francji i Danii (tzw. Wielka Piątka Biometanowa), a „znaczący potencjał” zidentyfikowano w Hiszpanii, Polsce, Czechach i Ukrainie. Te regiony docelowe pokrywają się z głównymi obszarami europejskich inwestycji. Przyjrzyjmy się jednak jak wygląda obecna sytuacja gigantów energetycznych na rynku zielonych gazów, nie tylko w Europie, ale i na świecie.
Brytyjskie BP koncentruje się na USA.
BP uważnie monitoruje rosnący rynek zielonych gazów w Stanach Zjednoczonych, wspierany przez amerykańską ustawę o redukcji inflacji (IRA). „IRA była czynnikiem zmieniającym zasady gry na rynku OZE w Stanach Zjednoczonych, w tym tych związanych z biogazem, co doprowadziło BP do priorytetowego traktowania tego kraju w stosunku do innych regionów”, o czym poinformowała Anja-Isabel Dotzenrath, wiceprezes BP ds. gazu i energii niskoemisyjnej, podczas kwietniowej konferencji w Frankfurcie nt. kierunków rozwoju BP. Koncern posiada również mniejsze udziały w biogazie i biometanie w Wielkiej Brytanii i Niemczech.
W Europie powstaje biogazownia XXL – 22 fermentory. Zobacz zdjęcia!
Bioenergia, obejmująca biogaz, biometan i biopaliwa, została zidentyfikowana jako jeden z pięciu „silników wzrostu transformacji”.
Europejskie koncerny naftowe twierdzą, że biogaz i biometan w znacznym stopniu przyczyni się do ich zmniejszenia śladu węglowego. Według Giulii Chierchii, wiceprezesa wykonawczego BP ds. strategii, biogazu i biometan jest jedenym z pięciu „silników wzrostu transformacji”. Biometan, w szczególności, jest atrakcyjny ze względu na jego skalowalność, krótkie cykle produkcyjne i potencjał konkurencyjny – dodał Chierchia.
BP – europejski lider zielonych gazów na rynku amerykańskim
BP jest liderem wśród największych europejskich firm pod względem nieorganicznego wzrostu w przedsięwzięciach związanych z zielonymi gazami, w szczególności poprzez przejęcie Archaea Energy za 4,1 miliarda dolarów w październiku ubiegłego roku. Przejęcie amerykańskiej firmy Archaea Energy, specjalizującej się w biogazie, zapewniło jej korzystną pozycję na runku USA. Firma Archaea Energy produkuje około 636 mln m3 rocznie biometanu z blisko 50 obiektów na terenie Stanów Zjednoczonych. BP wyznaczyło ambitny cel, aby siedmiokrotnie zwiększyć produkcję zielonego gazu w USA, osiągając około 4 mld m3 do 2030 roku.
Według rzecznika BP, firma stworzyła globalną sieć w zakresie biogazu i biopaliw, dobrze pozycjonowaną w coraz bardziej sprzyjającym środowisku z wysokim popytem i atrakcyjnymi zachętami podatkowymi, ostatecznie przewidując zwrot przekraczający 15% z segmentu bioenergii. BP obecnie jest wiodącym koncernem energetycznym w zakresie posiadanych aktywów na rynku biogazu i biometanu. Na dowód skuteczności Spółki BP warto przytoczyć niedawną informację. Firma Archaea Energy na początku października bieżącego roku otworzyła pierwszą biogazownię od momentu przejęcia przez BP. Jest to niecałe 10 miesięcy od przejęcia firmy do postawienia nowej instalacji biogazowej. Nowo powstała biogazownia zasila w energię elektryczną blisko 14 tys. gospodarstw domowych. Póki co koncern BP nie informował o inwestycjach w Polsce.
Shell podbija europejski rynek zielonych gazów.
Inne duże europejskie firmy energetyczne również dostrzegły potencjał tego sektora. W listopadzie Shell dokonał znacznej inwestycji w wysokości około 2 miliardów dolarów przejmując Nature Energy, duńską firmę, która jest największym producentem zielonych gazów w Europie. Szacuje się że firma ta produkuje około 183 milionów m3 dziennie biometanu. Shell rozpoczął produkcję biometanu w USA w 2021 r. w swoim pierwszym zakładzie zlokalizowanym w Oregonie. W drodze są kolejne cztery biometanownie, które mają być uruchomione do końca 2024 roku.
W marcu Shell i Hapag-Lloyd zawarł umowę o strategicznej współpracy, której celem jest przyspieszenie dekarbonizacji transportu morskiego poprzez zwiększenie udziału zielonych paliw. Współpraca ma polegać głównie na rozwoju potencjału dodatkowych rozwiązań w zakresie skroplonego biometanu i e-metanu. Celem współpracy obu firm jest osiągnięcie neutralność klimatyczna do 2050 roku. Jednym z etapów realizacji klimatycznej strategii firm jest niedawno zawarta umowa, na podstawie której Shell ma dostarczać skroplony gaz ziemny dla 12 nowych statków Hapag-Lloyd z napędem LNG, a w przyszłości Bio-LNG.
TotalEnergies wielka firma z inwestycją w Polsce
TotalEnergies, francuska firma energetyczna, ustanowiła ambitne globalne cele w zakresie produkcji zielonych gazów. Osiągnięcie produkcji 200 mln m3 biometanu rocznie do 2025 roku i 4 mld m3 rocznie do 2030 roku. W 2021 r. firma przejęła Fonroche Biogaz, wiodącego francuskiego producenta urządzeń do fermentacji beztlenowej, a w 2022 r. zawarła ogólnoświatową umowę z Veolią na produkcję biometanu. TotalEnergies jest również zaangażowany w projekty związane z biometanem w Stanach Zjednoczonych, Indiach i Holandii. Niedawno firma rozpoczęła produkcję biometanu w swojej 18 instalacji, która jest największym tego typu obiektem we Francji. Oczekuje się, że biometanownia ta wygeneruje 7 mln m3 biometanu w 2023 r., zasilając regionalną sieć gazową. Plany obejmują zwiększenie mocy do 19 mln m3 biometanu rocznie.
TotalEnergies w bieżącym roku przejął Polską Grupę Biogazową (PGB), największego gracza na rynku biogazu w Polsce. PGB posiada 17 biogazowni generujących 166 GWh energii elektrycznej rocznie i 23 projekty w fazie rozwoju. W tym 6 projektów farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 200 MW..
Mniejsi gracze z wielkimi planami biogazowymi
Wiele innych europejskich firm również podejmuje działania w branży biogazu. Na przykład Repsol rozpoczął produkcję odnawialnego wodoru w ramach hiszpańskich projektów biometanowych w 2021 roku. Firma Eni masowo buduje biometanownie we Włoszech, a szczególnie z odpadów komunalnych. W lipcu Venture Capital Equinor zainwestował w norweski startup Inherent Carbon Solutions, koncentrujący się na usuwaniu CO2 z biogazowni i sekwestracji go pod ziemią.
Co więcej, nie ogranicza się to tylko do europejskich inwestorów; w sektorze biogazu coraz częściej pojawiają się gracze z USA. W zeszłym tygodniu Goldman Sachs Asset Management ogłosił plany utworzenia Verdalia Bioenergy, jednostki biznesowej zajmującej się biometanem. Jej początkowe działania rozpoczną się od projektów w Hiszpanii, z późniejszą ekspansją w całej Europie. Verdalia przewiduje przeznaczenie ponad 1 miliarda dolarów na realizację projektów w ciągu najbliższych czterech lat.
Jak wygląda sprawa z naszym rodzimym Orlenem?
Jak czytamy w oficjalnej strategii Orlenu, Grupa Orlen planuje produkować 1 mld m3 biogazu do roku 2030. 1 mld m3 biogazu to mniej więcej 0,6 mld m3 biometanu. Grupa ORLEN planuje zainwestować około 320 mld zł do 2030 roku w transformację energetyczną. Z tej kwoty 120 mld zł firma zamierza ulokować na inwestycjach związanych z OZE, w tym produkcją biogazu i biometanu, biopaliw, elektromobilnością, energetyką wiatrową na lądzie i na morzu, fotowoltaiką oraz wytwarzaniem zielonego wodoru. Orlen nie podał konkretnych sum przepadających na konkretną branżę. Każda z nich się diametralnie różni i wymaga innej skali środków inwestycyjnych.
Za realizację inwestycji w obszarze biogazowo-biometanowym powołano spółkę dawnego PGNiG – BioEvolution. Jakie będą jej funkcje? „Spółka została powołana do rozwoju strumienia upstream, tj. budowania portfela perspektywicznych projektów i organizowania procesu inwestycyjnego. Będzie odpowiadać później także za kompleksowe zarządzanie produkcją i eksploatację.” – Mówi Leszek Mańk – prezes zarządu BioEvolution. Obecnie Orlen buduje biometanownie za 180 mln zł, planuje ją uruchomić w II poł. 2024 r. Biometanownia w Głąbowie ma produkować 7 milionów m3 biometanu skroplonego. Cena za tą inwestycję zaskakująco nie odbiła się echem w polskiej branży biometanowej. Warto również zwrócić uwagę, iż w 2021 roku Orlen deklarował zakończyć budowę biometanowni w Głąbowie do końca 2022 roku.
