JRC opublikowało badanie mające na celu wstępną ocenę wariantów politycznych dla ewentualnego przeglądu dyrektywy w sprawie osadów ściekowych.
Tło sytuacji dla dyrektywy w sprawie osadów ściekowych.
Celem dyrektywy w sprawie osadów ściekowych (SSD) jest zachęcanie do stosowania osadów ściekowych w rolnictwie przy jednoczesnym zapobieganiu negatywnemu wpływowi na zdrowie i środowisko. Dyrektywa w sprawie osadów ściekowych nie została znacząco zmieniona od czasu jej przyjęcia w 1986 roku. W dniu 22.05.2023 r. Komisja Europejska opublikowała swoją ocenę obecnego SSD, w której stwierdziła, że gospodarka osadami ściekowymi nie jest w pełni dostosowana do obecnych celów polityki UE, w szczególności w zakresie ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. Aby rozwiązać tę kwestię, Wspólne Centrum Badawcze przy Komisji Europejskiej (JRC) opublikowało w dniu 20.11.2023 r. badanie rozpoznawcze mające na celu przedstawienie wstępnej oceny kwestii politycznych i potencjalnych rozwiązań dla ewentualnego przyszłego przeglądu dyrektywy w sprawie osadów ściekowych.
CO Z TEGO MA BIOGAZ/BIOMETAN?
Warianty strategiczne – Studium wykonalności JRC analizuje dwa warianty:
Wariant 1: Monitorowanie i kontrola jakości osadów ściekowych wraz z minimalnym celem odzyskiwania co najmniej 75% fosforu z osadów ściekowych wytwarzanych w oczyszczalniach ścieków przekraczających określoną wielkość (> 20 tys. równoważnej liczby mieszkańców [skrót – RLM]).
Rozważane drogi recyklingu obejmują wykorzystanie osadów ściekowych (w tym osadów przefermentowanych) na gruntach rolnych/leśnych lub w innych miejscach w środowisku, gdzie przyczyniają się one do odżywiania ekosystemu. Osady ściekowe stosowane w rolnictwie będą musiały spełniać minimalne wymagania jakościowe i zawierać zanieczyszczenia poniżej wartości granicznych określonych w dyrektywie.
Wariant 2: Obowiązek przekształcania osadów ściekowych przez oczyszczalnie ścieków > 20 tys. RLM w produkty nawozowe. Ten wariant zakłada przekształcenie osadów ściekowych w dwa rodzaje produktów nawozowych: strącane sole fosforanowe oraz materiały i pochodne utleniania termicznego (ponieważ tylko te produkty nawozowe z osadów ściekowych mogą być obecnie wykorzystane jako materiał wsadowy do produkcji materiałów nawozowych w rozporządzeniu w sprawie produktów nawozowych). Dlatego w przypadku większych oczyszczalni ścieków jedyną drogą dla przefermentowanych beztlenowo osadów ściekowych byłoby przetwarzanie ich w te konkretne produkty nawozowe. Oczyszczalnie ścieków poniżej 20 tys. RLM, mogłyby przeznaczać przefermentowane beztlenowo osady ściekowe na grunty rolne i leśne.
Porównanie polityk i wnioski.
(zob. wyniki na s. 66-69 badania) – JRC uważa, że Wariant 2 ma większy potencjał pod względem redukcji zanieczyszczeń i odzysku pierwiastków takich jak Fe, Al, Ca, Mg niż Wariant 1. Wariant 1 ma bardziej pozytywny wpływ na ogólną ilość odzyskanego fosforu, a także azotu i materii organicznej. Wariant 2 jest również znacznie droższy, prawie dwukrotnie. JRC stwierdza, że żadna z dwóch opcji nie jest konsekwentnie lepsza od drugiej.
Kompostowanie osadów ściekowych lepsze dla klimatu niż fermentacja metanowa?
JRC uważa, że wykorzystanie przefermentowanych osadów ściekowych na gruntach rolnych wiąże się z większymi kosztami dla społeczeństwa niż kompostowanie osadów ściekowych z powodu emisji metanu podczas fermentacji.
Sprawdź jaki jest potencjał biogazowy z osadów ściekowych w Europie.
Porzucenie azotu i odzyskiwanie materii organicznej
Badanie JRC nie proponuje żadnych celów w zakresie odzyskiwania innych cennych zasobów, takich jak azot i materia organiczna z osadów ściekowych. Uważają oni, że kwestia ta jest „głównie związana z energią, ponieważ mineralne nawozy azotowe są produkowane z gazu ziemnego przy użyciu energochłonnego procesu” oraz że „ogólne korzyści z wdrożenia takiego środka byłyby stosunkowo niewielkie, biorąc pod uwagę, że osady ściekowe są jedynie niewielkim źródłem materii organicznej i azotu w porównaniu z innymi materiałami organicznymi, takimi jak obornik i bioodpady”
Co dalej z dyrektywą w sprawie osadów ściekowych?
Przegląd dyrektywy w sprawie osadów ściekowych nie został uwzględniony w programie prac Komisji na 2024 r., ale może zostać zaproponowany podczas następnej kadencji Komisji Europejskiej.
